::Snelkracht artikelen

Kijken naar loopbewegingen

Elliott Oti -- 2004.04.13

Ik was vandaag in de kantine van sportpark 'De Hondsheuvels' in Eindhoven, voor de eerste dag van de AT module Lopen/Horden. Ik heb reeds drie andere modules gevolgd (Basis, Werpen en Springen) en vond er eerlijk gezegd weinig aan, een soort veredelde JAL cursus waar een atleet met vele trainingsjaren weinig nieuws van leert. Maar goed, je moet alle vier modulen volgen om je AT diploma te halen. Vandaag heb ik echter een paar nuttige ervaringen en gesprekken opgedaan.

Een onderdeel van de cursus was het observeren van de looptechniek van atleten. Om stelselmatig en doelmatig naar een loper te kijken, en snel zijn loopkenmerken uit te halen, is het handig eerst een paar sleuteldelen van het lichaam te selecteren, en die delen te observeren tijdens het lopen. In eerst instantie geeft het totaalbeeld aan waar er eventueel verder aandacht gefocust moet worden. Cursusleider Niek de Groot vroeg ons van tevoren aan te geven wat de belangrijkste lichaamsdelen zijn voor dit soort waarnemingen, en erna te noteren waar je daadwerkelijk naar keek. Vóórdat ik ging kijken noemde ik in volgorde van belang: heupen, romp, benen, en armen. Maar tijdens het waarnemen zelf merk ik dat ik eerst naar het hoofd kijk, dan naar de armen, dan naar de benen, en als laatste naar de romp. Naar de heupen kijk ik bijna niet. Er is dus een groot verschil tussen datgene wat ik waargenomen meen te moeten, en waar ik daadwerkelijk naar kijk: reden om gerichter en bewuster te kijken.

Ook interessant is te kijken naar bewegingen in termen van gewrichten en hefbomen. Lijkt onbenullig, maar als je een loper zó waarneemt, zie je soms oorzakelijke verbanden heel snel. Zo was er een jongen die drie hoofdmancos vertoonden: hij liep met een gespannen romp, hoog opgetrokken schouders, en een hele smalle voot spoor: hij plaatste zijn voeten neer op dezelfde lijn in de looprichting (zijn benen zwaaide naar de binenkant tijdens het lopen). Ontstaat de vraag: loopt hij met opgetrokken schouders als gevolg van de binnenzwaai in zijn pas, or heeft hij een zwaai in zijn pas omdat hij met zijn schouders omhooggetrokken loopt en daardoor met zijn bovenlichaam te weinig tegentorsie op kan wekken?

Ik praatte met die jongen, die ook student fysiotherapie bleek te zijn, en hij vertelde een aantal interessante dingen over mensen met een motorisch handicap, waaruit blijkt dat grote lichamelijk bewegingen heel vaak worden geïnitialiseerd door bewegingen vanuit het hoofd of vanuit de armen. Hierdoor begreep ik pas de discussie op de Charlie Francis forum, over de vraag of de benen leidend zijn, of de armen. Dat wil zeggen, wie dicteert het loopritme: de armen, of de benen? Onderzoek toont aan, bijvoorbeeld, dat de armen een fractie eerder de zwaai inzetten bij het lopen dan de benen. De armen zijn leidend: zij zijn de metronoom van het loopritme.

Dit geeft dan meteen het antwoord op de vraag wat oorzaak en gevolg was bij het looppatroon van de jongen: omdat hij met omhooggetrokken schouders loopt, is de hefboom-as van zijn schouders verkort, en kunnen zijn armen niet genoeg laterale torsie opwekken tegen de torsie van zijn looppas, waardoor zijn benen naar binnen zwaaien bij elk pas. Verbeter de schouder-houding, en je verbetert gelijk zijn looppas, zonder dáár expliciet iets aan te doen.

Het waarnemen van een atleet betekent kijken naar specifieke lichaamsdelen, naar hun houding, naar de hefbomen die zo ontstaan, de torsiekrachten die zo ontstaan, en natuurlijk, in het geval van de armen en het hoofd, wat zij als metronomen aangeven. Door de kop naar achter te gooien zal het lichaam naar achteren gaan leunen: daarom lopen sprinters zoals Marion Jones en Maurice Greene vaak de eerste dertig meter bewust met de kop naar beneden gericht, om de romp in een voorwaartse houding tijdens te versnellingsfase te krijgen.

Zet de kop en nek goed, en je hebt vaak ook meteen de romp en heupen goed. Zet de schouders en armen goed, en je benen zullen vaak goed volgen. Dat is wat ik vandaag geleerd heb: je kunt een loop manco herstellen door eerst een totaal andere lichaamsdeel aan te pakken. In theorie is het leuk, maar in de praktijk zien gebeuren, is veel indrukwekkender.

---

::contents © Elliott Oti 2002-2004 where applicable